Mail: dieterbruls@gmail.com



Bij geen updates:
klik hier
Huidige week
Vorige week
Tekeningen
dieterbruls.nl




Week 36




Voorpagina


















Zondag 11 september 2022




Ik weet zeker dat ik heel veel Britten vandaag 'God Save the Quing' hoorde zingen.




De Kampioen van de Onoverdekte Binnenplaatsen





Het was avond en de maan scheen over de Berounka-rivier. Ik was van het bovendorp afgedaald door een onverlicht beekdal, de brug over en weer terug de overweg over, toen ik het licht zag schijnen van een brouwerij en ik dacht aan de vele cafés die ik in het dorp heb gekend. Zelfs de oude trouwe Lidovy Dum - waar de klappen van Martina Navritalova nog lang hadden nageklonken - had nu een andere naam en dat deed pijn. Gelukkig was het boerencafé in het bovendorp er nog, waar ik ooit op een zondagmiddag een aanstaande bruid zag aankomen met de gelukkige die de auto van zijn vader had meegekregen en de grootste buikige kan voor bier bij het zondagse kennismakingsmaal. Hij parkeerde hem in de aflopende straat naast het café. Binnen werd de kan stevig vol getapt, terwijl hij met een kleintje moed in dronk en zij een limo nam. Na een extra mooie toef schuim op het bier, op een dag als vandaag mocht het aan niets ontbreken, gingen ze weer. Zij met de zwaarbuikige kan op de bijrijdersstoel en hij zou even laten zien hoe bedreven hij was in de hellingproef. Gezeten achter het open raam voorzag ik het. En precies dat gebeurde dan ook: een enorme golf bier klotste over haar leukste jurkje heen. Of dat huwelijk nog wat is geworden? En zo heb ik verhalen over de meeste plekken hier.
Ik stapte de brouwerij binnen. Niet dat ik nieuwe verhalen verwachtte, dat wordt minder als je alleen nog water drinkt: op water zit je geen uren.

Het was een mooi verzorgd lokaal, stijlvol het oude stationsgebouw dat het ooit moet zijn geweest in stand houdende. Een hoek trilt helemaal als er een trein langskomt, ik weet al waar ik een volgende keer ga zitten.
Je zag het in het viltje terug: hier had iemand zijn best gedaan door niet teveel te doen. Ik zeg het altijd: laat weg wat weggelaten kan worden. Het kleine groene ornamentje  in het midden verwijst naar natuur maar ook naar het bordje van een stationschef. Geen aanstellerige letters, een kleine frivoliteit in de A en dat - heel goed! - wordt in de broodletter van de onderkop niet herhaald.








Donkere wolken hadden er die middag boven de Tyn kerk op het Oudestadsplein gehangen. Met donkere hordes eronder met vlaggen zwaaiend en leuzen in staccato na scanderend met verongelijkte gezichten alsof ze alleen maar poep en pies aan de keukentafel bij oma willen roepen en ze dat van hun moeder niet mogen.  Ik weet niet waar ze voor stonden maar ik weet wel dat ik niet achter ze sta.







Na deze geestelijk achtergeblevenen wilde ik even bijpompen in de in de krochten rond de Tyn-kerk gelegen schrijversclub. Tussen al die opgeklopte toeristenzaken die allemaal gespecialiseerd schijnen te zijn in iets echt authentieks, zoals pizza met Sachertorte, altijd een verademing. Ook qua prijssetting. Het feit dat je aan een kassa moet voorbijlopen en door een galerie houdt niet mijn soort mensen weg. Maar ook daar vond ik geen rust. Dus ging ik naar een nog minder bekende zaak, het naast het Astronomisch uurwerk gelegen Praags Creatief Centrum. Het cafeetje ligt op de eerste verdieping en ziet er uit als een kraakrestaurant, een terras is buiten op de omloop, sommige delen zijn niet overdekt. Maar ze hebben de lekkerste chocolade gembercake op een tinnetje geserveerd. Beter dan dat opgespoten schuim van de omliggende toeristengelegenheden. En de entree zonder verdere wervende teksten en borden houdt dat gemensel weg.







Zaterdag 10 september 2022




De fietsenrekken van Theresienstadt





Straatmeubilair verdwijnt meestal ongemerkt. Het was er altijd maar op zekere dag bij het zien van een oude foto komt er een o ja-moment. Maar iemand moet dan wel die dingen die we als zo normaal overzien fotograferen. Neem zo'n fietsenrek uit draadstaal. Of bijvoorbeeld zo'n trottoirblok met een gleuf in de vorm van een fietsenwiel erin, ze liggen misschien hier en daar nog wel, alleen totdat de stoep vernieuwd wordt.
Deze stond in Terezin (Theresienstadt). Misschien zelfs al om het Rode Kruis wijs te maken dat alles hier heel normaal was en de joden zelfs fietsen mochten.





Zo was er ook een gebedsruimte waar de joden afscheid van hun dode familieleden konden nemen. Er naast was een zelfde ruimte maar dan voor christenen. Tot 1942 werden de doden begraven, daarna werden ze gecremeerd. Dat heette dan overmacht.
Het Rode Kruis mocht het allemaal bekijken en ze vonden het allemaal heel beschaafd en netjes, kritiek hadden ze nauwelijks. Achteraf was er wel schaamte dat ze het niet gezien hadden.
Theresienstadt was een Vorzeige KZ. Er werden joden naar toegebracht die bekend waren, die je niet zomaar kon laten verdwijnen. Joden die gedecoreerd waren in de Eerste Wereldoorlog, IJzeren Kruis-dragers. Er werden propagandafilms opgenomen om joden te laten zien dat het zo slecht nog niet was en het Rode Kruis had er toegang. Joden mochten naar huis schrijven maar dat ging wel door de censuur. Maar dan schreef je dat je tante Therese nog gezien had en dat ze het uiterst goed maakte en bij het zangkoor zat. De censor wist niet dat tante Therese al zestien jaar dood was, altijd met haar gezondheid tobde en zo vals zong als een kraai. Je hoopte dan dat de ontvanger door had dat er iets niet klopte.





De spoorbaan richting crematorium. Hier kwam je vanaf Praag Theresienstadt binnen en je ging er of dood uit of richting de vernietigingskampen. En daar staan nietjes ivm de herdenkingsruimte binnen waar ik een steentje legde bij de gedenkplaat voor de Nederlandse joden.






's Avonds kijk ik nog even op het stationnetje tegenover mijn hotel. De stationschef staat trouw buiten en zo zal hij dat ook staan voor alle hier 's nachts langs denderende treinen en ik hoop er altijd een te kunnen pakken vlak voordat ik in slaap val en zo weg te dromen.
Ik denk aan dat buiten gebruik gestelde stationnetje voor Praag waar nog altijd op de enige onkruidvrije tegel een stationschef het bordje omhoog steekt, net boven het struikgewas uit.
Maar ik denk ook aan alle stationschefs die toen op het traject van Terezin naar Oswiecim stonden en plichtsgetrouw de trein groetten en daarna doorbelden dat trein nummer zoveel zoveel door was. Zouden ze zich bewust zijn geweest van wat die trein met zich meevoerde? En zo ja waarom ze leeg terug kwamen?

PS: De bus naar Terezin rijdt precies over de plek waar de aanslag op Heydrich plaats vond.





Vrijdag 9 september 2022




De neuzen van het Rudolfinum





De avond voordat Heydrich beschoten werd, had hij een muziekstuk van zijn vader in het Rudolfinum laten opvoeren. Heydrich senior was een derde rangs componist die zonder zijn zoon nooit in deze zaal zou zijn gespeeld. Ik ging er Schumanns  Celloconcert luisteren, met Truls Mork* als solist en die tilde het tot onwaarschijnlijke hoogte. Daarna volgde Bruckner VI door de Münchner Philharmonie olv Myung-whun Chung en die liet dat werk door de zaal heen denderen. Echt van het beste dat ik ooit heb gehoord.

*| Rectificatie: Truls Mork was ziek. Pablo Ferrández naam waar en misschien mochten we daar alleen maar blij mee zijn: hij speelde uitmuntend en met passie.





De zaal van het Rudolfinum is prachtig, een dergelijke ambiance heeft het Concertgebouw niet. De mensen kleden zich ook op en top en zeker als ze in de presidentiële loge mogen zitten, niet zoals bij ons waar het kabinet in vrijetijdskleding naar Guus Meeuwis gaat.
Ik had dus ook maar een paar schoenen gekocht die toonbaar waren maar waar ik ook de rest van de tijd op zou kunnen lopen. Dat toonbaar zat wel goed, dat lopen voor geen meter: ze knelden en waren duidelijk te klein. Omdat ik de nacht ervoor in Primo Levi had gelezen dat slechte schoenen je dood werden - maar goed dat speelde in Auschwitz Monowitz, niet te vergelijken dus - strompelde ik een Marks en Spencer in voor nieuwe schoenen. Daarna voelde ik me weer een mens.
Ik bedacht dat er vast mensen zijn die een goed paar schoenen kunnen gebruiken en ik begon op zwervers te letten die maat 42 hadden. Nu hebben zwervers of allemaal bijzonder grote voeten of ze dragen gewoon allemaal van die witte oversized sportklompen. Maar goed alvorens ik conclusies ga trekken dat die voeten een beroepsdeformatie zijn, ik heb dus ook geen 42. Pas voor het Rudolfinum spotte ik er een, slapend op een bankje, kon niet missen maatje 42. Ik liep vlak langs de meneer of mevrouw en zette heel soepel het M+S-tasje naast de al aanwezige bagage. En sloop snel weg om niet betrapt te worden, slaapdronken voor dief uit te worden gemaakt of ongemakkelijke woorden van dank.





'You are nicely clothed,' zei het meisje bij de ingang, ik had haar eerder gesproken over de dresscode die ik in het Concertgebouw niet gewend ben (ik mag daar in mijn zwembroek komen), 'So that will be no problem.' Nu was ik ondanks dat nicely nog steeds underdressed, maar gelukkig kwam de olijke dirigent op in zijn favoriete slaapshirt. En toen een aantal barbaren tussen twee delen van de symfonie ging klappen, had hij iets van als jullie klappen, ben ik klaar en ging op een hoekje van zijn pult met de rug naar het publiek zitten en hield dat enige tijd spelend met zijn mobieltje vol. Dat weerhield dat gedeelte van het publiek er echter niet van na het volgende deel weer te klappen. Tot groeiende ontsteltenis van het orkest en de rest van het publiek.
Kleding maakt niet altijd de mens.





Donderdag 8 september 2022




Ik heb de Koningin van Engeland Bediend
Het is haar gelukt, de Britse koningin: al 35 jaar had ik een dingetje klaar liggen dat ik bij haar dood zou publiceren en nu piept ze er tussen uit terwijl ik weg ben. Misschien maar goed ook. In Praag zijn ze sneller, hier hebben ze al een brug naar de nieuwe koning genoemd.
En de treinstaking in Groot Brittannië is afgezegd, in Nederland lopen die smeerlappen van Rover al bij Willem Alexander te lobbyen of hij ook niet... 





Volgens mij doet deze kaasboer zijn handlettering zelf, want ik heb even zijn actuele aanbiedingen bekeken en dat was precies zo. Altijd mooi om te zien als mensen hun handschrift cultiveren en zich niet neerleggen bij het feit dat ze het niet kunnen. Had ik het er laatst niet over dat het gebruik van handschriftfondjes in een serieus ontwerp je falen toont?




Als schrijver krijgen niet de mooiste straten jouw naam. In Amsterdam hebben we een laden/lossen steeg zonder huisnummers aan WF Hermans gegeven. In Praag is dat niet anders, Kisch kreeg ergens een achterafstraat, waar ik me ooit toevallig in verliep, de duivenhokken op het balkon waren mooier dan de woningen, Hrabal kwam er beter vanaf, die kreeg een heel busstation, maar wel het meest troosteloze wat ik ooit heb gezien. Hasek kreeg een duister zijstraatje in Holesovice, met een prachtig flatgebouw op de hoek, dat wel.




Ja ze had water met bubbels, maar dat was op. En het gerecht wat ik bestelde ging ze maken, ze keek eerst op de kaart wat er in ging en toen in de koeling en daarna stond het niet meer op de kaart. Ik bestelde wat anders en dat had ze. Ik ging buiten zitten, ze zou roepen als het klaar was want ze had zichzelf achter de toonbank ingebouwd, ze kon er niet achter uit. En of ik het bestek zelf even wilde pakken, want daar kon ze ook niet bij. Een wonder hoe ze dat ging aanvullen. Smaken deed het wel alhoewel ik betwijfelde of ze alle ingrediënten kende.
Toen ik klaar was bracht ik het bord maar naar binnen. Ze keek angstig, of er iets niet naar wens was. Nee zei ik, ik breng het bord terug: leeg. Dat soort mensen krijgt van mij dus altijd een behoorlijke fooi. Omdat ze zo hard hun best doen.





Op een haar na overleefd
Daar waar die auto rijdt, reed Heydrich toen Gabcik (of was het Kubis?) zijn stengun voelde blokkeren. Het is een geliefd wapen voor dit soort aanslagen, makkelijk demonteerbaar en weer in elkaar te zetten, maar dat hij soms hapert is zijn euvel. Kubis (of Gbacik?) trok de pin uit zijn granaat maar het ding schampte de Mercedes slechts, hij had er middenin moeten vallen. Er was die tram vol onschuldige passagiers die plots het schootsveld in schoof. En dat zwijn Heydrich die uitstapte en begon te schieten. Kubis was het geloof ik die op de fiets vluchtte, jakkerend de berg af. En de ander, ja hoe eigenlijk?
Heydrich werd naar het tegenover gelegen ziekenhuis gebracht en je zal maar in de schoenen moeten staan van die Tsjechische arts die de genadeloze heerser over het Protectoraat en de leider van de SS het leven moest redden. Zijn dood zou zijn eigen worden.
Heydrich overleefde. Tenminste, totdat hij een infectie aan een wond kreeg. Een infectie door paardenhaar. Paardenhaar uit de zittingen van de banken van zijn dienstauto. Dood door paardenhaar.
Gelukkig waren zijn Duitse artsen inmiddels verantwoordelijk.

De aanslagplegers moesten gepakt. Er werd gedreigd met de doodstraf, er werden hoge beloningen uitgeloofd, het dorp Lidice verdween van de kaart: uitgemoord en platgebrand, een lege plek tot op heden. Gabcik en Kubis werden verraden door een andere eveneens gedropte geheimagent, de vrijwillige helpers hielden allemaal hun mond. Uiteindelijk werden ze gevonden in de Cyrillus en Methoduskerk waar het tot een hevig vuurgevecht kwam. Ze wilden zich niet overgeven en verschansten zich uiteindelijk doorvechtend in de crypte. De Praagse brandweer werd erbij geroepen en die moest de gewelven vol water pompen.





Onder de Russische bezetting had men niet veel met de actie. De plek werd hergestructureerd, het werd een verkeersplein. Het nogal onbeholpen monument met de uiterst summiere tekst, geen Gabcik, geen Kubis, geen Heydrich, slechts de codenaam Anthropoid, werd nagenoeg onbereikbaar. Tegenwoordig is er een onderdoorgang en een trap. Het was natuurlijk een uit Engeland aangestuurde actie en niemand anders dan de Rus mocht als heldhaftig uit de oorlog komen.




Woensdag 7 september 2022




Kort Praags





Ik schreef eerder in de rubriek Wat Ik Mooi Vind (week 30) over de T3 Tatra-tram zoals die vroeger in Praag reed, net zoals in de rest van het Oostblok. Ik had gehoord dat ze met en met vervangen werden en ik vreesde ze in het straatbeeld te moeten missen. Ik ben opgegroeid met die dingen.
Waarschijnlijk heeft het Praagse trambedrijf enige financiële tegenvallers gehad want ze rijden gelukkig nog steeds en ook op andere lijnen dan lijn 23 die een soort nostalgielijn moest worden met alleen T3's.
Het kan natuurlijk ook zijn dat de door Jan de Bouvrie ontworpen trammerettes niet tegen de stresstest van het dagelijkse trambestaan waren opgewassen. Of dat het onderhoudspersoneel van dat spul van warm en zacht aanvoelend plaatstaal allemaal barista is geworden en die oude knarren van de T3 nu wel klaar waren met de verbouw van het tuinhuis en elke ochtend 7 uur met een pak bammetjes voor de deur staan. Een remise vol met mannen van 85 die gewoon op juffrouw Jannie voor de koffie wachten, want dat is een leuk jong ding van inmiddels begin 70. En die niks moeten hebben van die koffiemachine met zijn zestien melanges. Koffie moet gewoon naar motorolie met dubbel melk en suiker smaken.





Over dat opgroeien met de T3, het is echt zo. Neem nou die Praagse metro: Iedereen doet wel altijd alsof die altijd gereden heeft, maar ik weet nog dat ik hier bij metrostation Vltavská altijd uit de tram (ja, een T3) moest omdat ze er die metro aan het aanleggen waren en het hele stuk tussen Strossmayer en het slachthuisterrein onbegaanbaar was. En zag maar eens in Liben te komen. Hoe groot de bouwput ook was, de stad was nog van ons toen.
Daarom erger ik me ook aan die Nederlandse mannen die tegenwoordig Praag bezoeken. Was ooit de uitvinding van het bier voor de mens reden om zich op een plek te gaan settelen, nu is het de reden voor een groot deel van de reisbewegingen. Boertige te vlezige mannen met reuzel in het hoofd die even een paar dagen van de vrouw weg mogen en zich vol gaan gooien met zoveel mogelijk bier en worst en natuurlijk alle vrouwen plat gaan krijgen omdat ze zich rijk voelen en die arme vrouwtjes daar vallen natuurlijk voor accountmanagerloontjes. En mannen die zich om duistere redenen ver boven hen verheven voelen.
Nu gaan ze die vrouwen - intelligent als ze zijn - versieren in toeristenvallen waar alleen maar andere mannen komen die ook om het hardst boeren laten het toppunt van flirten vinden. De enige vrouwen die zich in zo'n val verlopen zijn of flink verlopen of danig van het padje af, Dus de vrouw thuis kan gerust zijn: dat wordt niks. Maar dat wisten ze zelf al, ze lieten ze niet voor niets gaan. Weliswaar onder het motto: wat je jezelf niet toewenst, gun je ook een ander niet.
Wist u dat dit soort mannenweekendjes het verdienmodel van HBO is?


Dan nog even wat leerzaams van onder het communisme. Socialisme om historisch precies te zijn, maar in Nederland wilde de PvdA niet dat we het zo noemden en rechts wilde dat we het communisme noemden, terwijl die het toch beter socialisme hadden kunnen noemen. Alhoewel Tsjechoslowakije ooit de gigantische blunder heeft begaan te melden dat ze het stadium van het communisme bereikt hadden, hetgeen tegen het zere been was van grote broer de Sovjet Unie die dat stadium nog niet hadden bereikt. Ze dachten ze er een plezier mee te doen. Daar heeft toen iemand zo niet zitten na te denken.

Bij de poster: Bier, wijn, slivovitsj. Ongelukken. Ziekenhuis. In het Tsjechisch rijmt het.











Dinsdag 6 september 2022












Elitaire leugenpers sinds 2000


Kort
#1
'Wat was er op het Journaal?'
'Wil je het kort? OK: het kapitalisme is mislukt.'
'Als systeem?'
'Yep.'

#2
Citaten van vorige week:
'
Terwijl de andere grootmachten raketten voor de wetenschap naar de maan schieten, schiet hij nu met zijn raketten kleuterscholen naar de maan.'
[Over Vlad Poetin].

'De hostie overleeft daarna ook nog de Grote Brand van Amsterdam dankzij een zilveren doosje. Maar niet het plunderend schorrie morrie van Luther tijdens de Beeldenstorm. Ook dankzij dat doosje.' [Over de Heilige Stede].









Maandag 5 september 2022












Elitaire leugenpers sinds 2000


Chilipoeder schaamt zich voor naamgever
Chili had nog een grondwet van onder Pinochet. Daartegen gingen de Chilenen drie jaar terug massaal demonstreren.
In 2020 werd in een referendum besloten dat er een nieuwe grondwet moest komen. Geschreven door direct door het volk gekozen volksvertegenwoordigers.
De Chilenen kozen een aantal linkse politici voor die klus.
Toen de grondwet klaar was mochten ze er weer in een referendum over stemmen. Ze keurden hem af omdat hij te links zou zijn en te veel vrijheden en rechten (voor anderen) zou geven.
En dan dingt er nu een ultra-rechtse politicus naar de macht die vindt dat democratie niet werkt en vrijheid zwaar overdreven vindt. En die grondwet van Pinochet wel geinig vindt.











(c) - 2000-2022 Dieter Bruls