Contact: d i e t e r b r u l s @ g m a i l . c o m

Week 48

Voorpagina

Voor de tweedeling

Kennedy en Nixon staan bekend als vijanden. We baseren dat op de harde verkiezingsstrijd en vooral dat ene debat (dat overigens best meeviel).

Kennedy geldt als een van de beste presidenten, Nixon als een van de slechtste. In beide gevallen onterecht. Was Kennedy niet vermoord was zijn presidentschap heel anders bekeken. Hetzelfde geldt voor Nixon als hij niet had moeten aftreden.

Kennedy en Nixon werden tegelijkertijd voor het eerst in het congres gekozen en ze sloten vriendschap. Hoe verschillend ze ook waren: Kennedy stond voor alles waar Nixon een hekel aan had. En Kennedy had een hekel aan alles waar Nixon voor stond.

Maar toch.

Ooit reisden ze naar een stakende staalstad om daar voor een zaal vol stakers met elkaar in debat te gaan. Ze bewonderden elkaars manier van debatteren.

Op de terug weg met de trein naar Washington deelden ze een slaapcoupe.

Kan je je dat voorstellen van tegenwoordige Republikeinse en Democratische congresleden? Ik bedoel een coupe delen, met de trein gaan?

Oh, u dacht aan samen.

Eindhalte Nergens

Bij de bushalte ving ik een gesprek op, eerder een monoloog, want de tweede stem werd eigenlijk niet gehoord.

'Er wordt veel te zwaar getild aan die zwarte gaten. Mensen komen allemaal met kletsverhalen over doorgangen naar een andere plek in het universum, andere universa zelfs. En dan die wormgaten. Onzin.'

'Het is wat.'

'Het is niet wat, het is heel simpel: het is net als dat jij een vuilniszak op straat mietert. Dan komt je buurman en denk daar kan mijn vuilnis ook wel bij. Staan er twee, staan er drie. En binnen de kortste keren leit er een hele berg. Het trekt aan, zo te zeggen.

Als jij dan gaat lopen roepen dat die stinkende hoop een doorgang naar een ander universum is, dan sluiten ze jou op vriend.'

'Ja, ja,' zei de ander en zag de bus nu als een uitweg naar een ander universum. Een stil.

In de jaren 70 hing deze poster* overal. Tenminste in Duitsland.

Ik vraag me af wanneer de Red Pill Group net als de Rote Armee Fraktion net zo aangeplakt hangt.

Het wordt tijd, want we hebben te lang onze ogen gesloten voor dergelijke complotdenkers. Hun theorieen mogen gestoord klinken, de mensen die erachter zitten zijn gevaarlijk. En hoe je het ook wendt of keert, uiteindelijk zit er nazistisch gedachtegoed achter.

* - Overigens wie er nog een heeft liggen, ik zou hem graag in mijn woonkamer hangen (een kopie voldoet ook).

Poorter

Ik bracht de dag grotendeels binnen eigen muren door. Ik zag regen, nog meer regen. Daarna zon en tegen twee uur begon het te schemeren. Er viel sneeuw die voor de grond verging. Het jaar in een dag.

Ik ging voor wat noodzakelijke boodschappen de deur uit, maar werd door kou, wind en ijsregen weer van de straat verjaagd.

's Avonds maakte ik een wandeling van stadspoort naar stadspoort: van de Willemspoort op het Haarlemmerplein naar de Muiderpoort op het Alexanderplein. Onderweg passeerde ik de plek van de voormalige Sint Olofspoort en de Sint Antoniespoort die tegenwoordig de Waag heet.

Om dan toch weer snel de bescherming achter eigen poort te zoeken. Om me daar af te vragen waarom Amsterdam wethouders had die torens wilden terugbouwen, gedempte grachten weer open wilden leggen maar nooit iemand die de stadspoorten weer terug wilde plaatsen.

De straten naar die poorten, Leidsestraat, Utrechtsestraat, Weesperstraat, Haarlemmerstraat ontwikkelden zich allemaal tot winkelstraten. Om de buitenpoorter die zijn waar naar de markt had gebracht, na gemaakte winst en borrel op nog wat centen uit de zak te kloppen.

Sommige dingen doorstaan alle seizoenen.

En zo gaat dat elk jaar

Je zocht thermisch ondergoed. Een onderhemd.

'U bedoelt een tanktop?'

'Nee, een onderhemd, thermisch.'

Ze komt met een thermisch shirt aanzetten.

'Mevrouw het is voor onder een overhemd, een onderhemd graag.'

'Dit kan toch onder een overhemd?'

'Ik heet niet Paul McCartney noch zit ik bij de Amerikaanse marine.'

'Ja? Wat bedoelt u?'

'Ieder ander draagt geen T-shirt onder overhemden.'

'Dit kan toch prima?'

'Nee.'

Ik zoek thermisch ondergoed.

Een onderhemd.

Links - Gisteren had ik cadeautjes inpakken. Voor wie het niet kon volgen legt deze hyperactieve mevrouw het nog even langzaam uit. En goed om te zien dat het op het eind ook een beetje fout loopt. Ik pak cadeaus zelf altijd in als prop. Meer december-ellende: lootjes trekken. Helemaal goed gaat dat nooit en het is doorzichtig. Wiskundige Hannah Fry legt uit waarom en geeft een betere methode. Echter voor wie poststemmen niet begreep, is het vast ook te moeilijk.

Spinoza

In een boekenwinkel aan de Amsterdamse Anthoniebreestraat stapte ooit een verwachtingsvolle Amerikaan binnen die heel vanzelfsprekend naar het verzameld werk van Baruch Spinoza vroeg.

Ik zag de boekverkoper - toch een onderlegd iemand - ietwat verward kijken. Hij stamelde wat, het verzamelde werk had hij niet - zo dat al bestaat - hij had wel iets, maar - hij meende een uitweg te zien -  of hij dat in het Engels had. De man zei - onverhoopt - dat hij ook wel Nederlands las. Maar veel helpen deed dit niet.

Hij had vast het kerstboomachtige standbeeld van Spinoza gezien dat bij het om de hoek gelegen stadhuis staat en gedacht dat de goede man hier nog in groot aanzien stond.

Nu staat hij dat zeker, tenminste bij de nog iets verder liggende Portugese Synagoge. Alleen niet in positieve zin: daar wordt de banvloek die 365 jaar geleden over de denker werd uitgesproken in leven gehouden.

Dat merkte onlangs een Amerikaanse wetenschapper toen hij in genoemde synagoge enige opnames wilde maken voor een documentaire over Spinoza. De geleerde, Yitzhak Melamed - las ik vandaag in de NRC - werd verlengd slachtoffer van die banvloek. Dat zijn documentaire voor de Israelische televisie was mocht niet helpen. Hij mocht geen voet in de synagoge zetten en filmen al helemaal niet.

Overigens is Baruchs anathema waarschijnlijk niet uitgesproken vanwege een godsdienstig meningsverschil, maar vanwege een geschil over geld: om aan een erfenis die voornamelijk uit schulden bestond te ontkomen had hij zich minderjarig laten verklaren. Dat wat frietbakker Tsjakka tevergeefs probeerde kon toen nog: bij wet jonger worden. De vloek verjaart niet.

Links - Het wordt weer pakpapiertijd, cadeautjes inpakken, ik kan het niet. Voor wie het echt goed wil kunnen: in Japan daar kunnen ze het. Poolse posterstijl heb ik het wel vaker over gehad: Ryszard Kaja is er een. Een overzichtpresentatie vind je hier.

Iets wat me ook boeit, ik stuitte er ooit in een Sherlock Holmes verhaal op en kwam het later weer tegen bij een inbraak in Geleen, Bargoense beeldtaal. Dat het tegenwoordig nog gebruikt wordt is gedeeltelijk een broodje aapverhaal, zie dit mooie filmpje.

Waarom ik laatst aan de vakbondsleider Joe Hill moest denken? In ieder geval: Paul Robeson zingt voor Schotse mijnwerkers.

Nog wat: The Royal Philharmonic Orchestra doet The Undertones: Teenage Kicks. Het lijkt erop dat the Queen meer kwijt is dan alleen de Barbados, want God Save the Queen (en dan niet de versie die aan John Bull wordt toegeschreven) deden ze ook al.

Tijd

MARK-1, de eerste computer werd geprogrammeerd door 'Amazing' Grace Murray Hopper. Zoveel aandacht zal er in die tijd, aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, wel niet naar haar zijn uitgegaan. Bij vrouwen en computers dacht men aan de dames die eindeloze reeksen ponskaarten invoerden. Overigens werden die vrouwen computers genoemd, niet de apparaten.

Dat Amazing Grace de eerste computertaal schreef zal niet tot de verbeelding gesproken hebben. Bij een computertaal kon men zich niets voorstellen. Het beeld van computers was in die tijd een grote kast waar je aan de ene kant een briefje inschoof en dan werd er in de tijd dat je naar de andere kant liep een antwoord geformuleerd, dat er daar dan weer op een kaartje uitkwam.

De aandacht zal vooral gegaan zijn naar de bouwer Howard Aiken. Het was nog een tijd dat de vooruitgang door mechanische dingen werd gebracht. Toen een van de opvolgers van de MARK-1, de ENIAC aan de pers werd gepresenteerd, realiseerde men zich dat het 15 meter lange ding eigenlijk niets zichtbaars deed. Met wat doorgesneden pingpongballetjes werden de paar knipperende lampjes benadrukt.

Wat de pers de indruk gaf dat het ding de tijd uitschakelde.

Dat de computer dat doet weten we inmiddels: mensen zijn uren per dag kwijt aan niets.

(c) 2000-2021 Dieter Bruls